Klik hier voor grote foto (met gegevens)
Halfsteens verband

Een halfsteens verband is gemakkelijk te herkennen: je ziet van alle stenen alleen de strek. Er steken dus geen stenen in de diepte van de muur, want dan zou je ook koppen zien. Daarom kun je ervan uitgaan dat deze muur maar een halve baksteen dik is. Eigenlijk kan alleen een simpel muurtje, dat weinig hoeft te dragen, halfsteens opgetrokken worden. Gewone oude gevels zijn minstens steens (dus één steenlengte dik), anderhalfsteens of meer. En dan kom je bij andere metselverbanden. Maar pas op wanneer je halfsteens verband ziet: achter die halve steen kan wel nog een tweede muur zitten. Bij een spouwmuur is dat het geval. De spouwmuur, die een hele verbetering was van de isolatiewaarde van de muur, komt pas in zwang in het begin van de 20e eeuw. Het metselverband helpt hier dus bij het dateren.

Nog een waarschuwing. Omdat een gevel in halfsteens verband op het oog een muurtje van niks lijkt, kiezen architecten nogal eens voor een 'nepverband'. Door af en toe een steen doormidden te slaan en daarvan de kop in het gevelvlak te verwerken, wekken ze met hun in schijn kruis- of noors verband de indruk dat het metselwerk dikker (en ouder) is dan het is.
Ook wanneer een baksteengevel in feite de bekleding is van een houten huis, voldoet een halfsteensmuur. Dat geldt ook voor betonbouw met nostalgische bekleding.

Tekst: Jean Penders, 06-2005. Bronnen: zie literatuurlijst. Foto: Jean Penders